ALES, “Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı”nın kısaltmasıdır. ÖSYM tarafından her yıl üç kez düzenlenen bu merkezi sınav:

• Yüksek lisans (tezli/tezsiz) ve doktora programlarına girişte,
• Öğretim görevliliği ya da diğer akademik kadrolarda görev almak isteyen adaylarda,
• Ayrıca bazı kamu kurumları tarafından düzenlenen sınavlarda puan kıstas olarak kullanılır.

Genellikle sözel ve sayısal bölümlerden oluşan çoktan seçmeli 150 soruluk bir testtir. Sınav süresi 150 dakikadır. Başlangıç saati çoğunlukla 10:15 – bu nedenle adayların en geç 09:30 civarında sınav merkezinde olmaları önerilir  .

ALES’in Önemi

Neden ALES’e Girilmeli?

1. Yüksek lisans/doktora başvuruları: Üniversiteler lisansüstü kabulünde çoğunlukla ALES puanını şart koşar.
2. Akademik kariyer: Öğretim görevliliği, araştırma görevliliği gibi kadrolarda ALES puanı zorunludur.
3. Kamu kurumları: TÜBİTAK, DPT gibi kurumlardaki proje destek başvurularında ya da sınavlarda ALES puanı referans gösterilir.

Puan ne kadar yüksek olursa, yarışta avantaj sağlanır.

ALES 2025 Tarihleri

ALES/1 (İlkbahar Dönemi)

Başvuru: 19–26 Şubat 2025 (Geç başvuru: 7 Mart 2025)

Sınav: 13 Nisan 2025 – saat 10:15

Sonuç: 2 Mayıs 2025

ALES/2 (Yaz Dönemi)

Başvuru: 13–21 Mayıs 2025 (Geç başvuru: 29 Mayıs 2025)

Sınav: 6 Temmuz 2025 – saat 10:15

Sonuç: 25 Temmuz 2025

ALES/3 (Güz Dönemi – 2025)

Başvuru: 7–14 Ekim 2025 (geç başvuru: 21 Ekim 2025)

Sınav: 23 Kasım 2025 – saat 10:15

Sonuç: 12 Aralık 2025

Bu tarihlerin ÖSYM takvimi doğrultusunda kesin olduğunu, herhangi bir değişim olup olmadığını ÖSYM’nin resmi duyurularından takip etmekte fayda var.

Başvuru Süreci: Aşamalar ve İpuçları

Adayların dikkat etmesi gereken başlıca adımlar şu şekildedir:

ÖSYM Aday İşlemleri Sistemi (AİS) / Mobil Uygulama

1. Sisteme giriş: e-Devlet ya da kullanıcı şifresiyle.
2. *“ALES/​x Başvuru Formu”* sekmesi açılmalı.
3. Kişisel ve sınav bilgileri eksiksiz doldurulmalı.

Ücret Ödemesi

Başvuru sürecinde kılavuzda belirtilen banka hesaplarına sınav ücreti yatırılır.
Normal başvuru süresi içinde ödenmelidir; geç başvuru gününde ek ücret ödenerek müracaat yapılabilir .

Başvurunun Tamamlanması

Form takip edilmeli, başvuru ekranından onay alınmalı.

Sınav yeri/katılım belgesi, sınavdan yaklaşık 10 gün önce AİS üzerinden yayınlanır, mutlaka kontrol edilip çıktısı alınmalıdır.

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Kimlik & Fotoğraf: Sınav günü nüfus cüzdanı ya da pasaport gibi, T.C. kimlik numarası bulunan resmi belge zorunludur. Fotoğraf güncel ve biyometrik olmalı.

Geç Başvuru: Ek 8–10 TL ücretle sadece geç başvuru gününde yapılabilir.

Sınav Günü: Sabah 09:00–09:30 arası salonda olunmalı. Kimlik ve salon kontrolleri yapılır.

Sınav Formatı: Sözel (Türkçe), sayısal (matematik/geometri) bölümler; mevcut süreçte karma ya da yer yer değişiklik olabilir.

Sınav Süresi: Toplam 150 soru için 150 dakika süre verilir.

Puanlama: Yanlış cevaplar doğruyu götürmez; kesirli puanlama uygulanır.

Geçerlilik Süresi: ALES puanı 5 yıl geçerlidir.

ÖSYM’nin kılavuzları ve güncel bilgiler periyodik olarak duyurulur; adayların ilanları takip etmesi oldukça önemlidir.

Sınava Hazırlık Stratejileri

ALES’te başarılı olmak için yalnızca bilgi yeterli değildir; etkin bir hazırlık programı şarttır:

1. Soru Bankası ve Çıkmış Sorular: ÖSYM’nin önceki yıllara ait ALES soruları çözülmeli.
2. Deneme Sınavları: Süre baskısına alışmak için tam zamanlı deneme testleri yapılmalı.
3. Zaman Yönetimi: Her soru için ortalama 1 dakikalık planlama yapılmalı.
4. Konulara Dönemsel Çalışma: Sözel ve sayısal bölümler ayrı ayrı ele alınarak çalışılmalı.
5. Yoğunlaştırılmış Programlar: Sınav tarihine yaklaştıkça çalışma saatleri artırılmalı, özellikle zayıf olunan konulara ağırlık verilmeli.
6. Mental ve Fiziksel Hazırlık: Uyku düzeni, beslenme ve psikolojik hazırlık da başarıyı doğrudan etkiler.

Sınav Sonrası Süreç

Sonuç Açıklaması: Örneğin ALES/2 için sonuçlar 25 Temmuz 2025’te açıklanacaktır.

Başvuru ve Yerleştirme: Yüksek lisans, doktora veya akademik kadro başvurularınızda sonuç belgenizi eklemeniz gerekecektir.

Puan Geçerliliği: 5 yıl geçerlilik süresi nedeniyle sınav sonucu uzun vadeli planlarda kullanılabilir.

Sonuç ve Genel Değerlendirme

ALES, akademik kariyer hedefleyen herkes için çok önemli bir araçtır.

2025 içinde üç oturumda düzenlenir; aday dilediğini veya hepsini tercih edebilir.

Başvuru sürecini kaçırmamak için tarihler dikkatlice takip edilmelidir.

Sınav günü hazırlık, zaman yönetimi ve ruhsal motivasyona yönelik planlama, başarı için kritik önemdedir.

ÖSYM duyuruları, kılavuz ve sınav formatını görmek için resmi AİS sistemi ve ÖSYM duyuru sayfalarını takip etmeyi unutmayın.

Bu rehber, ALES sınavına hazırlanan adaylar için hem temel bilgileri hem de 2025 yılına dair başvuru ve sınav takvimini derli toplu şekilde sunmayı amaçlamaktadır. Hazırlık sürecinde disiplinli çalışmak, kaynakları doğru kullanmak, duyuru takibini aksatmamak başarıya götüren yoldur.